NİLÜFER KENT KONSEYİ

MAHALLE KOMİTELERİ İŞLEYİŞ YÖNERGESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Dayanak, Kapsam ve Tanımlar 

1. Amaç

Mahalle Komiteleri halkın yerel yönetim ve karar süreçlerine katılımının sağlanması, mahallenin birikim ve potansiyelinin örgütlenerek yaşam kalitesinin yükseltilmesi, mahalle ölçeğinde komşuluk bilincinin geliştirilmesi, mahallenin  ekonomik, sosyal, kültürel, bilimsel ve demokratik gelişme olanağının sağlanması, dayanışma ve uzlaşı kültürünün geliştirilmesi amacıyla;  kentin sosyal, ekonomik ve ekolojik sürdürülebilirliğinin, sorunlarının, vizyonunun tartışıldığı, çözümlerin geliştirildiği, ortak aklın ve uzlaşının esas olduğu,  yönetişim anlayışına dayalı, Nilüfer İlçesinde bulunan her bir mahallede yaşayanların kent yönetimine katılmalarını, kaliteli ve yaşanabilir bir kentin yönetiminde aktif rol almalarını hedefleyen ve gönüllülük esasına dayalı bir yapı olarak kurulmuştur.

2. Dayanak

Mahalle Komiteleri, 5393 sayılı Belediyeler Kanununun Mahalle ve Yönetimi başlıklı 9. Maddesi ve Hemşeri Hukuku başlıklı 13. Maddesi yasal dayanak alınarak oluşturulmuştur.

Madde 9: ‘’Belediyeler kararlarında mahallelinin/hemşehrilerin ortak isteklerini göz önünde bulundurma ve hizmetlerin mahallenin ihtiyaçlarına uygun biçimde yürütülmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu çerçevede mahalle muhtarlarına önemli görevler düşmektedir. Muhtar, mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla ortak ihtiyaçları belirlemek, mahallenin yaşam kalitesini geliştirmek,…mahalle ile ilgili konularda görüş bildirmekle … yükümlüdür.’’

Madde 13: ‘’Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir ve hemşehrilerin belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve kültürel değerlerin korunması konusunda gerekli çalışmaları yapmakla ve bu çalışmalarda sivil toplum kuruluşları ve uzman kişilerin katılımını sağlayacak önlemler almakla görevlidir.

3. Kapsam

2009 yılında Nilüfer Belediyesi önerisiyle başlayan ve Nilüfer Kent Konseyi tarafından yürütülen Nilüfer Mahalle Komiteleri Projesi, Nilüfer İlçesinde bulunan 64 Mahalleyi kapsamaktadır. 

4. Tanımlar

Bu Yönergenin uygulanmasında;

Belediye : Nilüfer Belediyesi’ni

Kent Konseyi : Nilüfer Kent Konseyi’ni

Mahalle Komiteleri : Nilüfer Mahalle Komiteleri’ni tanımlamaktadır. 

İKİNCİ BÖLÜM

Mahalle Komitelerinin Görev ve Sorumlulukları, İlkeleri, Oluşum ve İşleyişi

5. Mahalle Komitelerinin Görev Ve Sorumlulukları

Mahalle Komiteleri;

• Yaşam kalitesini geliştirmek için mahallenin ortak ihtiyaçları ve önceliklerini belirler.
• Mahallenin özeline yönelik sorunlara mahalle bazında çözümler, fikirler, projeler üretir.
• Kadın, çocuk ve engellilerin kent yaşamına aktif katılımını sağlayacak atölyeler ve eğitimler düzenler, Belediye ve Kent Konseyi tarafından düzenlenen eğitim ve etkinliklere katılım sağlar.
• Mahallelilik kültürünü ve demokrasi bilincini geliştirecek çalışmalar yapar. Bir arada sohbet etmenin ve daha iyi bir mahalle yaşamı için dayanışmanın tohumlarının da ekileceği şenlik, sergi, turnuva, toplantı vb. etkinlikler düzenler.
• Mahalle ile ilgili konularda  ilgili kuruma görüş bildirir, diğer kurumlarla işbirliği yapar ve mahallelinin kamu yönetimlerinin karar süreçlerine katılımını sağlamak konularında çalışmalar yürütür.
• Kent gündemi ile ilgili konularda Kent Konseyi Meclis ve Çalışma grupları ile istişare ve ortak çalışmalarda bulunur. 

6. Mahalle Komitelerinin İlkeleri

• Şeffaflık

Mahalle Komiteleri çalışmasının tüm evrelerinde şeffaflık esas alınır.  Komite toplantıları bütün üyelere, halk toplantıları mahallenin tamamına duyurulur. Komite kararları ve  toplantılar mahalle sakinlerine açıktır ve bilgi paylaşımı tarafsız eksiksiz ve koşulsuz yapılır.

• Gönüllülük

Mahalle Komiteleri çalışmasına gönüllü katılım esastır. Komiteler hiçbir şekilde para toplayamaz, kar veya çıkar amaçlı  çalışmalar yürütemez, yürütülen çalışmalara dahil olamaz.

• Tarafsızlık

Mahalle Komiteleri tüm siyasi yapılara eşit mesafede durur. Mahalle Komiteleri çalışmasında hiçbir siyasi parti ya da yapının örgütlenme ve propaganda faaliyeti yürütülemez.

• Evrensel İnsan Haklarına Saygı

Mahalle Komiteleri çalışmasında Evrensel insan haklarına aykırı olarak din, dil, ırk, mezhep, kültür, sınıf ve cinsiyet ayrımcılığı yapılamaz.

7. Mahalle Komitelerinin Oluşumu

Mahalle Komiteleri seçilmiş ve doğal üyelerden oluşur.

Mahalle Komiteleri Seçimleri ve Seçilmiş Üyeler

• Seçilmiş üyeler, yerel seçim süresi (5 yıl) baz alınarak gerçekleştirilen Mahalle Komiteleri seçimlerinde, mahalle seçmen sayısına göre her beş yüz seçmeni bir kişi (500/1) temsil edecek oranda seçilir.
• Her yurttaşın ikamet ettiği mahallede, aday olma ve oy kullanma hakkı vardır.
• Adaylık başvuruları seçimden en az iki hafta önce mahalle muhtarlığı veya Kent Konseyi’ne yapılır.
• Kent Konseyi; seçime en az yedi gün kala, mahalle muhtarlıklarına liste asarak komite adaylarını ilan eder.
• Seçimlerde gizli oy açık sayım ilkesi uygulanır.
• Seçilecek üye sayısı doğal üye sayısından düşük olan mahallelerde doğal üye sayısı kadar komite üyesi seçilir.
• Seçimlerde adaylık başvurusu olduğu taktirde mahalle genelinde 1/3 kadın, 1/3 genç, 1/5 engelli ve 1/5 LGBTİ kotası uygulanır. Kota: seçilen üyelerle kota yeterliliği sağlanamadığı durumda seçilemeyen adaylar içerisinde en yüksek oyu alanlardan başlanarak kota oranına ulaşılana değin üye artırımı yapılarak uygulanır.
• Toplantılara mazeret bildirmeden 3 kez arka arkaya katılmayan komite üyesinin üyeliği Mahalle Komitesi kararıyla düşer. Yerine yedek üye alınır. Yedek üyeler: seçilemeyen adaylar içerisinde en yüksek oy alan adaydan başlanarak bir sıralama yapılması suretiyle belirlenir.
• Seçimle ilgili bu yönergede hüküm bulunmayan haller için Seçim Kanunu usullerine göre uygulama yapılır.

Doğal Üyeler

Muhtar, muhtarlık asıl azaları, okul aile birliği temsilcisi, okul öğrenci temsilcisi, aile sağlığı merkezi temsilcisi ve mahallede bulunan STK’ların (dernek, birlik, kulüp, kooperatif vb.) temsilcileridir.

Yürütme Kurulu

Mahalle Komiteleri seçiminden sonra yapılacak ilk komite toplantısında Yürütme Kurulu seçimi gerçekleştirilir. 

Yürütme Kurulu;

• Başkan: Doğal Başkan Muhtardır
• 1. Başkan Yardımcısı
• 2. Başkan Yardımcısı
• Yazman
• Kent Konseyi Temsilcisi

olmak üzere 5 kişiden oluşur. Yürütme Kurulu’nun görevleri; mahallede bulunan  STK’ların komiteye temsilci düzeyinde katılımını sağlamak, halk toplantılarının mahalleliye duyurulması, Kent Konseyi ile iletişim kurmak ve mahalle komitesi toplantılarının gündemini belirleyerek toplantıların sağlıklı yürütülmesini sağlamaktır. 

8. Mahalle Komitelerinin İşleyişi

• Mahalle Komiteleri bir yıl içerisinde en az altı kez toplanır.
• Toplantıya katılan üye ve gönüllüler toplantı hazırun cetvelini imzaladıktan sonra toplantıya geçilir.
• Komite Başkanı tarafından toplantının gündemleri üyelerin de önerileriyle oluşturulur.
• Önceki toplantılarda alınan kararların ilgili kurum/kuruluşlara aktarılması sonucunda gelen cevaplar varsa, öncelikli olarak bu yazılı cevaplar komite üyeleriyle paylaşılır.
• Mahalle komitesinde kararlar uzlaşılarak alınır. Oy birliği oluşmayan durumlarda oylama yapılarak katılanların çoğunluğunun oyuyla karar alınır. Oylama esnasında gönüllü üyeler oy kullanamaz. Oylama yöntemiyle karar alınamayan durumlarda yine komite kararıyla halk toplantısı yapılabilir.
• Toplantıda alınan kararlar Mahalle Komitesi Karar Defteri’ne yazılır, Yürütme Kurulu üyeleri tarafından imzalanarak fotokopisi alınır ve hazırun cetvelinin bir örneği ile birlikte Kent Konseyi Mahalle Komiteleri Ofisi’ne ulaştırılır.
• Mahallenin bir bölümünü veya genelini önemli derecede etkileyecek  uygulamalarda (imar planı değişiklikleri, kentsel yenileme, vizyon projeler vb.) mahallenin ilgili bölümü veya genelinde mahalle sakinlerine çağrı yapılarak halk toplantısı düzenlenir ve toplantıdan çıkan karar mahalle komitesi kararı olarak kabul edilir.
• Halk Toplantısında bir karara varılamaz  ise yine toplantıda alınacak karar ile mahalle geneli veya bir bölümünde konu ile ilgili referanduma gidilebilir.
• Mahalle Komiteleri proje/konu bazlı komisyonlar (Çevre Komisyonu, Eğitim Komisyonu, Kadın Komisyonu, Gençlik Komisyonu, Site Yöneticileri Komisyonu vb.) oluşturabilir.
• Mahalle Komiteleri gerek duyulan hallerde diğer mahalle komiteleriyle birlikte ortak çalışmalar yürütebilir ve bölgesel kararlar alabilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Temsiliyet, Sekreterya, Bütçe, Yürütme

9. Temsiliyet

Mahalle Komitelerinin Kent Konseyi Genel Kurulu’nda temsil hakkı vardır. Temsilciler her mahalle komitesi için ayrı ayrı hesaplanmak üzere komite üye sayısının 1/5’i oranında kişinin yine komite tarafından seçilmesiyle belirlenir. Mahalle Komitesi tarafından belirlenecek olan 15 – 29 yaş aralığındaki gençlik temsilcisi, Nilüfer Kent Konseyi Gençlik Meclisi delegesidir.

10. Sekreterya ve Bütçe

Mahalle Komitelerinin sekreterya hizmetleri Kent Konseyi Mahalle Komiteleri Ofisi tarafından yürütülür. Mahalle Komiteleri toplantı, eğitim, etkinlik ve benzeri konularda Kent Konseyi’nden destek alır.  Komitelerin kampanya, etkinlik, proje, imza kampanyaları vb. faaliyetler gerçekleştirme talebinde bulunması durumunda, yapılacak çalışma  için gerekli materyaller (afiş, broşür, sosyal medya duyurusu, ses sistemi vb.) Kent Konseyi tarafından temin edilir ve gerekli hallerde danışma ihtiyacının karşılanması için uzmanlarla iletişim sağlanır.  Ayrıca komite ve halk toplantılarının ağırlama ikram giderleri (çay, kahve, meşrubat, kuru pasta vb.) de Kent Konseyi tarafından karşılanır.

11. Yürütme

Bu Yönerge Kent Konseyi Yürütme Kurulu tarafından yürütülür ve Genel Kurul tarafından değiştirilir. Bu İşleyiş Yönergesi, 24 Ekim 2009 tarihinde gerçekleştirilen Kent Konseyi 1. Genel Kurul toplantısında kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. 11 Aralık 2010 tarihli 4. Genel Kurul, 21 Aralık 2013 tarihli 10. Genel Kurul, 21 Haziran 2014 tarihli 12. Genel Kurul, 11 Mayıs 2017 tarihli 16. Genel Kurul ve 25 Aralık 2019 tarihli 19. Genel Kurul toplantısında olmak üzere 5 defa revize edilmiştir.